Wetgeving, beleid en rechtspraak
Wetgeving, beleid en rechtspraak
Hieronder vind je informatie over verschillende thema’s en wat daarmee gebeurt in de wetgeving, het beleid en de rechtspraak. Dit is uiteraard enkel een selectie.
Recht op afstammingsinfo
- In eerste instantie vinden we dit recht in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. Dit verdrag is helaas niet van toepassing op volwassenen maar het geeft wel aan hoe belangrijk dit recht is. Weten van waar je komt, wie je bent en wie je ouders zijn, staat in art. 7 en 8 van dit bindend verdrag.
7 bepaalt dat “Het kind wordt onmiddellijk na de geboorte ingeschreven en heeft vanaf de geboorte het recht op een naam, het recht een nationaliteit te verwerven en, voor zover mogelijk, het recht zijn of haar ouders te kennen en door hen te worden verzorgd.” De toevoeging ‘voor zover mogelijk’ slaat enkel op louter praktische beperkingen, niet op wettelijk bepaalde limieten die ingevoerd (en dus ook afgeschaft) kunnen worden - Voor volwassenen zien we dit recht terugkomen in het Europees Verdrag voor de Rechten van de mens en Fundamentele Vrijheden, meer bepaald in art. 8 dat bepaalt dat “Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie.” Binnen de rechtspraak van het Europees Hof voor de rechten van de mens wordt dit artikel steeds vaker ingeroepen ter bescherming van het recht op afstammingsinfo en het belang voor iemand identiteit om te weten war die vandaan komt.
Dat ook anderen zich op dit artikel kunnen beroepen om hun privacy te beschermen maakt het toepassingsveld van dit artikel erg ruim maar complex. - Gauvin-Fournis en Silliau v Fr, nr 21424/16, 2023: in deze specifieke case, stelt het Hof dat de weigering aan donorkinderen tot gegevens van hun conceptie geen rechtsschending is. De eisers werden geboren in een periode van donoranonimiteit. Nieuwe wetgeving in 2022 die de anonimiteit afschafte, laat toegang tot gegevens van voor de wet enkel toe mits toestemming van de donor. Deze voorwaardelijke toegang voor personen geboren voor 2022 is aanvaardbaar voor het Hof omdat een redelijke belangenafweging gebeurde en dergelijke regeling binnen de appreciatiemarge van de staat ligt.
- Godelli vs. It, nr 33783/09; 25 sep 2012: Geheimhouding van de naam van de moeder op een geboorteakte is een schending van art. 8 omdat de belangen en rechten van moeder en kind er onvoldoende afgewogen worden tegenover elkaar.
- Jäggi vs. Zwitserland, nr. 58757/00, 13 juli 2006: Weigering van DNA-onderzoek op een (overleden) vermoedelijke vader weegt niet op tegen de belangen van de zoon, die hun genetische connectie alsnog wil laten bevestigen. Het Hof bevestigt hier ook dat die zoektocht ook elke leeftijd belangrijk kan zijn.
- Odièvre vs Fr., nr 42326/98, par 29, 2003: Een vrouw, kind uit een ‘sous X’ bevalling, zoekt informatie over haar moeder, maar werd daarin niet gevolgd door het Hof, onder meer omdat er een instantie werd opgericht in Frankrijk die bij dergelijke vragen de belangen van de moeder en die van het kind zal afwegen.
- Mikulic vs Kroatië, nr 53176/99, par 64, 2001: Het recht op privé- en familieleven van een vrouw werd geschonden doordat ze niet in de mogelijkheid was het vaderschap van de vermoedelijke vader te laten vaststellen door zijn volghouden weigering een DNA-test te doen, hoewel de rechtbank dat had bevolen.
Adoptie
- De decreten over adoptie, transnationaal en binnenlands, beschrijven het recht op inzage (art. 25) Hier vind je beide teksten.
Decreet interlandelijke adoptie van kinderen (20/01/2012)
Decreet binnenlandse adoptie (3 juli 2015)
- Unanieme goedkeuring van de resolutie over illegale adopties, 9 sept. 2022, federaal parlement. CAFE speelde hier een belangrijke rol in. Stemming resolutie illegale adopties 9/6/2022
- Een Nederlandse case over de eis tot inzage van een geadopteerde in het kader van een illegale adoptie.
- In Zuid-Korea wordt een waarheidscommissie opgericht om wantoestanden in adoptie te onderzoeken. Ook geadopteerden in België zijn daarbij getuigen.
- Vanuit ontvangende landen wordt ook steeds vaker onderzoek gevoerd naar illegale praktijken: Noorwegen en Zweden
- In het kader van het Haags Adoptieverdrag pleit men voor meer aandacht voor nazorg en ondersteuning in zoektochten en inzage van adoptiedossiers door geadopteerden (par. 27-33)
Donorconceptie
- Wet betreffende de medisch begeleide voortplanting en de bestemming van de overtallige embryo’s en de gameten Hierin ligt het principe van anonimiteit vervat.
- PACE, Council of Europe, Recommendation 2156 (2019)1 Anonymous donation of sperm and oocytes: balancing the rights of parents, donors and children De Raad van Europa zet alle 46 lidstaten aan om iedereen toegang te geven tot informatie over de eigen ontstaansgeschiedenis en brengt een stevig pleidooi tegen donoranonimiteit.
- Hof van beroep Gent (dec. 2022) gaat in op de eisen van een donorkind. Een man kwam er pas op volwassen leeftijd achter dat de behandelend gynecoloog destijds eigen zaad gebruikte bij de inseminatie van zijn moeder. Dit in tegenstelling tot de afspraak om het zaad van de wettelijke vader te gebruiken.
- Een gynaecoloog die eigen sperma gebruikte bij vele inseminaties gaat vrijuit, op grond van verjaring.
- Het Kinderrechtencomité stelt dat België de wetgeving inzake donorconceptie moet aanpassen (2019). Zie par 20 in de Concluding Observations: “ The Committee recommends that the State party carry out a legislative review to consider access to information of children born through assisted reproduction about their origins.”
- Familierechtbank Brugge 23 juni 2023 wordt een datum om te onthouden. De familierechter in Brugge maakt een zorgvuldige afweging tussen grondrechten van betrokkenen en besluit dat het recht op afstammingsinfo van een donorkind, in dit geval, primeert op het recht op privacy van de donor. Relevant is ook dat het vonnis meegeeft dat DNA-resultaten van commerciële rechtbanken betrouwbare informatie kunnen verschaffen en dat onder meer hierdoor de donoranonimiteit de facto op de helling staat, ook al is dit nog steeds de wet in België. Gezien het donorkind enkel de eigen identiteitspuzzel wil vervolledigen en verder geen juridische vorderingen stelt t.a.v. de donor, weegt dit belang ook sterk door op de minieme aantasting van de grondrechten van de donor. Het hele vonnis geeft blijk van een groot begrip voor de verwachtingen, belangen en rechten van donorkinderen en stelt, samen met de eisende partij, vast dat ‘er helaas geen winnaars of verliezers’ zijn in deze. Een vraag naar afstammingsinfo zou idealiter niet moeten eindigen met debatten in de rechtbank. De wettelijke opheffing van de donoranonimiteit zou dergelijke pijnlijke procedures voor de toekomst ook overbodig maken. De donor wordt veroordeeld tot afgifte van een DNA-staal, op straffe van een dwangsom. Het AC hoopt dat verweerder niet in beroep gaat en dat dit vonnis een bijkomend argument is voor de opheffing van de donoranonimiteit.
Metissen van de kolonisatie
- Resolutie inzake de metissen van België, federaal Parlement, 29 maart 2018
- Parlementaire vragen over de resolutie van 2018
- Hoorzitting federaal parlement. Wat gebeurde er met de resolutie van 2018?
Familie en verwantschap
- Resolutie inzake de metissen van België, federaal Parlement, 29 maart 2018
- Parlementaire vragen over de resolutie van 2018
- Hoorzitting federaal parlement. Wat gebeurde er met de resolutie van 2018?
Heb je een vraag?
Het Afstammingscentrum is er voor eenieder met een vraag naar de eigen afstamming of meer algemene vragen. Stel je vraag via het contactformulier of via de gegevens hieronder
Een eerste contact kan ook anoniem.
Wij zijn alle weekdagen telefonisch beschikbaar tussen 14:00 en 16:00 op het tel.nr. 09 277 04 43
Mailen kan naar info@afstammingscentrum.be
Als je liever anoniem contact opneemt, klik dan op onderstaande knop.
